Φωτογραφία από drone της περιοχής έξω από το Πύθιο, όπου φαίνονται τα ίχνη των τειχών της ύστερης αρχαιότητας που κατεδαφίστηκαν κατά την ανασκαφή του 19ου αιώνα

Η έρευνα στη Βυζαντινή Συνοικία του Πυθίου, υπό την από κοινού διεύθυνση του Enrico Zanini και της Elisabetta Giorgi, περιλαμβάνει πλέον και την περιοχή γύρω από τον αρχαίο ναό, όπου οι ανασκαφές του 2019 αποκάλυψαν μία απρόσμενη συνέχεια της χρήσης anziché των επιπέδων του δαπέδου μέχρι την ύστερη αρχαιότητα: τον 7ο αιώνα μ.Χ. οι άνθρωποι συνέχιζαν να περπατούν στο πεζοδρόμιο της περιοχής έξω από το Πύθιο, το οποίο ήταν τότε χιλίων ετών.

Αυτό προκάλεσε μία ριζική αναθεώρηση της παραδοσιακής ερμηνείας που συνέδεε την εγκατάλειψη του ναού με τον σεισμό του 365 μ.Χ. και μια επανεκτίμηση του αρχαιολογικού φακέλου που θεωρούνταν οριστικά κλειστός μετά τις ανασκαφές των Federico Halbherr και Luigi Savignoni στα τέλη του 19ου αιώνα.

Η επανεξέταση της λιγοστής τεκμηρίωσης της παλιάς ανασκαφής, ο καθαρισμός των τοίχων και του πυθμένα του «κρατήρα» που άφησε η τελευταία επέμβαση, η εικονική αναπαράσταση των τειχών της ύστερης αρχαιότητας που κατεδαφίστηκαν για να προβληθεί ο ναός, η προσπάθεια να ανακτηθούν τουλάχιστον κάποια από τα μεταγενέστερα ευρήματα που είχαν απορριφθεί σε πρώτη φάση, είναι όλα κομμάτια ενός περίπλοκου παζλ, το οποίο θα πρέπει να συναρμολογηθεί μεν με μεγάλη υπομονή, αλλά υπόσχεται να συνθέσει μία εντελώς νέα αφήγηση για τη ζωή της Γόρτυνας στην πρώιμη βυζαντινή περίοδο.

Η έρευνα διεξάγεται παράλληλα με την έρευνα του Πανεπιστημίου της Πάντοβα, το οποίο ασχολείται με την αναλυτική μελέτη του Πυθίου στην αρχαιότητα, με μια στενή συνεργασία μεταξύ των δύο ιδρυμάτων, που συντονίζεται από την Ιταλική Αρχαιολογική Σχολή Αθηνών.

Εικ. 1. Πρώτη εικονική ανακατασκευή των ρωμαϊκών, υστεροαρχαϊκών και βυζαντινών τειχών που κατεδαφίστηκαν κατά την ανασκαφή του 19ου αιώνα.

Εικ. 2. Βόρειο όριο του «κρατήρα» του 19ου αιώνα: διακρίνονται καθαρά οι αποχετεύσεις της ύστερης αρχαιότητας που αφαιρέθηκαν κατά την ανασκαφή.

Εικ. 3. Το νότιο όριο του "κρατήρα" του 19ου αιώνα, με τη μεταγενέστερη διαστρωμάτωση που κόπηκε από την ανασκαφή: πάνω αριστερά, ομάδα ευρημάτων από την ανασκαφή του 19ου αιώνα.

Eικ. 4. Αντίγραφο μιας από τις διαθέσιμες φωτογραφίες της ανασκαφής του 19ου αιώνα: η τοποθέτηση των ανθρώπων διευκολύνει τον εντοπισμό των λειψάνων που κατεδαφίστηκαν αργότερα.

Εικ. 5. Η ομάδα της Αποστολής στη Βυζαντινή Συνοικία του Πυθίου της Γόρτυνας 2022: από αριστερά προς τα δεξιά, ο Luca Luppino, ο Guglielmo Rebasti, ο Luca Ciavattini, ο Jacopo Scoz (σπουδαστής της ΙΑΣΑ), η Letizia Fazi, η Francesca Plateroti, ο Nicola Lapacciana, ο Enrico Zanini, η Stefania Picciola, η Elisabetta Giorgi.

Aρχείο